Bileşik enzimlerin yapısı nasıldır?
Biyokimyasal süreçlerde hayati rol oynayan bileşik enzimler, protein yapısının yanı sıra fonksiyonel olabilmek için ek yardımcı bileşenlere ihtiyaç duyar. Bu enzimlerin işleyiş mekanizması ve yapısal özellikleri, canlı sistemlerdeki katalitik süreçleri anlamak açısından büyük önem taşır.
Bileşik Enzimlerin YapısıBileşik enzimler, protein yapısına ek olarak protein olmayan bir kısım içeren enzimlerdir. Bu enzimlerin yapısı iki ana bileşenden oluşur:
- Polipeptit zincirlerinden oluşan protein yapısıdır. - Enzimin özgüllüğünü ve substrat bağlama bölgesini belirler. - Sıcaklık ve pH değişimlerinden etkilenir, yüksek sıcaklıkta denatüre olabilir.
- Protein olmayan organik veya inorganik yardımcı moleküllerdir. - Apoenzimle birlikte aktif enzim kompleksini oluşturur. - Enzimatik reaksiyonun gerçekleşmesi için gereklidir. Kofaktör Çeşitleri:
- Apoenzime sıkıca (kovalent bağlarla) bağlı organik moleküllerdir. - Örnek: Hem grubu (hemoglobin ve sitokromlarda), biyotin.
- Apoenzime gevşek bağlanan, genellikle vitaminlerden türeyen organik moleküllerdir. - Reaksiyon sırasında geçici olarak bağlanır ve ayrılırlar. - Örnek: NAD+, FAD, koenzim A.
- İnorganik kofaktörler olarak görev yapar. - Örnek: Zn²+ (karbondianhidraz), Mg²+ (DNA polimeraz), Fe²+/Fe³+ (katalaz). Bileşik Enzimlerin Çalışma Mekanizması:Apoenzim ve kofaktör birlikte "holoenzim" adı verilen aktif enzim formunu oluşturur. Kofaktör, enzimatik reaksiyonda elektron, atom veya fonksiyonel grup transferinde rol oynayarak kataliz sürecine katkıda bulunur. Önemli Noktalar:- Bileşik enzimler ancak her iki bileşen de mevcut olduğunda aktif haldedir. - Kofaktör eksikliği enzim aktivitesinin kaybına yol açar. - Birçok vitamin ve mineral, vücutta koenzim veya kofaktör olarak işlev görür. |




























